چالش های سازمان تامین اجتماعی در دولت آینده، بحران انباشت بدهی ها - سریال شهرزاد

به گزارش سریال شهرزاد، سازمان تامین اجتماعی به عنوان عظیم ترین سازمان بیمه ای و اجتماعی کشور شناخته می گردد که بیش از نیمی از جمعیت کشور را تحت پوشش خدمات بیمه ای و رفاهی دارد، اما همیشه دچار بحران اقتصادی است.

به گزارش گروه رسانه های سریال شهرزاد، به نقل از مهر، سازمان تامین اجتماعی به عنوان قدیمی ترین سازمان بیمه ای و اجتماعی کشور شناخته می شود که از قدمت طولانی برخوردار است.

از قدیم الایام این جمله را از عظیمان خودمان شنیده ایم که گفته اند که داشتن دفترچه بیمه یک نعمت است و حالا این نعمت چند سالی است که سر سفره بیمه شدگان کمتر رنگ و لعاب گذشته را دارد.

بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مدیریت آمار و اطلاعات و محاسبات این سازمان تعداد بیمه شدگان اصلی تحت پوشش تأمین اجتماعی تا انتها 9 ماه منتهی به آذر سال گذشته به 14 میلیون و 430 هزار و 385 نفر رسیده است.

همچنین تعداد بیمه شدگان تبعی تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی، 22 میلیون و 877 هزار و 38 نفر در همین مدت اعلام شده است. در مجموع بیمه شدگان اصلی و تبعی این سازمان 37 میلیون و 307 هزار و 423 نفر شده اند.

بر همین اساس تعداد مستمری بگیران اصلی سازمان تأمین اجتماعی در انتها پاییز سال گذشته 3 میلیون و 908 هزار و 976 نفر هستند و تعداد مستمری بگیران تبعی نیز به 2 میلیون و 921 هزار و 174 نفر رسیده است. در مجموع مستمری بگیران اصلی و تبعی این سازمان 6 میلیون و 830 هزار و 150 نفر شده اند.

آیا تا به حال از خود پرسیده ایم که چرا عظیم ترین سازمان بیمه ای کشور، همیشه دچار بحران می شود و چالش هایی را پیش روی خود می بیند که هرگز تمامی ندارد. در حالی که با این حجم از جمعیت تحت پوشش و سرمایه هایی که دارد، نمی بایست آن طور که شاهد هستیم دچار بحران شود.

با نگاهی به شرایط بیمه شدگان تامین اجتماعی، به راحتی متوجه می شویم که آنها از وضع موجود سازمان بیمه گر خود راضی نیستند و انتظار دارند در قبال حق بیمه ای که پرداخت می نمایند، از خدمات بهتری برخوردار شوند. به طور مثال، سازمان تامین اجتماعی به رغم تعداد زیادی مراکز درمانی ملکی در سراسر کشور، اما هنوز اغلب مردم از نقاط دور و نزدیک کشور برای دریافت خدمات درمانی، به بیمارستان میلاد تهران مراجعه می نمایند.

علی حیدری نایب رئیس هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی، در خصوص اینکه چرا عظیم ترین سازمان بیمه ای در تامین هزینه های درمانی بیمه شدگان دچار مشکل می شود، به آثار اجرای طرح تحول سلامت اشاره نمود و گفت: بخشی از عقب ماندگی که در پروژه ها وجود داشت ناشی از این موضوع بود که منبع مالی و قانونی برای اجرای این پروژه ها وجود نداشت. سازمان تامین اجتماعی به لحاظ هزینه هایی که به واسطه طرح تحول سلامت به آن تحمیل شد، برای پرداخت مطالبات مراکز طرف قرارداد با مسائلی روبرو شد و حتی بعضاً مجبور به استقراض می شد. طبیعتاً در این شرایط امکان احداث پروژه های درمانی جدید نبود.

در همین حال، سیروس سجادی کارشناس متخصص اداره کل امور بین المللی سازمان تامین اجتماعی، در تعریف نظام وصول حق بیمه گفت: اهمیت وصول حق بیمه به دلیل پنج شرط مهم برای شایستگی و پایداری یک نظام بازنشستگی مطرح می شود که شامل نظام قابل اعتماد وصول درآمد، پرداخت مزایا به روش صحیح، مدیریت مالی مطمئن و سرمایه گذاری مولد دارایی ها، راه اندازی و ارتقای شبکه ارتباطی موثر از جمله (توسعه دقیق پایگاه داده و سازوکارهای ثبت داده برای پشتیبانی از اقدامات مدیریت در حوزه وصول پرداخت مزایا و مدیریت مالی) و همچنین تهیه صورت ها و گزارش های مالی که مرتبط با تأمین حکمرانی موثر شفافیت و پاسخگویی است.

وی در خصوص چالش های نظام وصول حق بیمه، گفت: ضعف زیرساخت فناوری، ضعف طراحی فرآیند، ضعف قوانین حمایتی، خطا و تقلب، مسائل مالی جامعه، اقتصاد دیجیتال و کارگران مهاجر از جمله این چالش ها محسوب می شوند.

سجادی در خصوص اثرات خطا و تقلب در نظام وصول حق بیمه که بر پیکر تامین اجتماعی وارد می شود، گفت: توان پرداخت ضعیف مزایای بازنشستگی کافی، مزایای کمتر با نرخ حق بیمه بالاتر، احتمالات خصوصی سازی بالاتر، احتمال احتیاج به درآمد عمومی، تغییر شدید طرح فراگیر و اجباری به یک طرح داوطلبانه از جمله این اثرات مخرب است.

ملاک و معیار علمی و اصولی برای ارزیابی کارکرد و عملکرد سازمان های بیمه گر اجتماعی و مدیران و متولیان آنها، پایدارسازی مالی و تعادل بخشی تعهدی بین النسلی است. بدین معنا که ماحصل کارکرد و عملکرد یک سازمان بیمه گر اجتماعی و مدیران و متولیان آن بایستی منجر به حفظ و ارتقاء پایداری مالی، توان مالی و حفظ تعادل بین منابع و مصارف به صورت تعهدی و بین النسلی (حداقل سه نسل و حدود 75 سال یعنی مستمری بگیران فعلی، بیمه شدگان فعلی و مستمری بگیران آینده) شود که بر اساس تمامی محاسبات بیمه ای صورت گرفته، سازمان تأمین اجتماعی سال ها است از این شاخص عبور نموده است.

مهم ترین چالش های پیش روی سازمان تامین اجتماعی

فقدان پایداری مالی به سبب عدم تعادل منابع و مصارف و برهم خوردن تنظیم ورودی ها و وخروجی ها و کسری نقدی و تعهدی از مهم ترین چالش های سازمان است. مدیریت و ساماندهی بهینه منابع و مصارف و ایجاد تعادل بین آنها، تنظیم ورودی ها و خروجی ها و بهینه سازی نظام تصمیم سازی، تصمیم گیری و اجرایی بر مدار اصول و محاسبات بیمه ای یکی از راه چارههای اساسی خروج از بحران است.

از چالش های دیگر، فرایند رو به رشد و انباشت بدهی های دولت در اثر تصویب و تداوم اجرای قوانین و مقررات است که بار مالی، تعهدی و بین النسلی را برای سازمان به ارمغان می آورد و این در حالی است که در مقابل این فشارهای وارده، قوانین و یا بودجه های سنواتی برای سازمان لحاظ نمی شود. راه چاره آن پیشگیری از تصویب قوانین و مقررات جدید فاقد محل تأمین بار مالی به صورت پایدار و تعدیل و اصلاح تدریجی قوانین و مقررات تعهدآور قبلی و طراحی و اجرای راه چارههای بازپرداخت مطالبات است.

از سال 83 تا 95 بدهی دولت به تامین اجتماعی 92 هزار و 500 میلیارد تومان بود که دولت 58 هزار و 595 میلیارد تومان آن را قبول دارد و باقی آن را رد می نماید. با وجود اینکه دولت در تامین اجتماعی آورده ای ندارد اما بر اساس قانون، بدهی خود را نمی پذیرد. این در شرایطی است که بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی تا انتها سال 98 به حدود 300 هزار میلیارد تومان رسیده است. اگر سازمان تامین اجتماعی این پول را در بازار بورس، ارز، ساختمان سازی و غیره سرمایه گذاری می کرد امروز ارزش بدهی دولت یک تریلیون و 400 هزار میلیارد تومان بود. حتی اگر دولت بر اساس فرمول به رسمیت شناخته خود که تعریف نموده است بدهی تامین اجتماعی را به روز می کرد امروز 180 هزار میلیارد تومان از مجموع بدهی 300 هزار میلیارد تومانی خود را پرداخت نموده بود.

یکی دیگر از چالش های سازمان تامین اجتماعی، فرار بیمه ای در ابعاد قشری (عدم شمول یا فقدان پوشش بیمه ای بعضی اقشار)، بنگاهی (عدم دسترسی یا شناسایی بنگاه ها)، تعدادی (عدم ارسال لیست تمامی پرسنل) و ریالی (عدم اعلام دستمزد واقعی) و اعمال بعضی معافیت های بیمه ای است که راه چاره اساسی آن اجرای طرح بیمه اجباری مزد بگیران و مشمولین قوانین کار و تامین اجتماعی، حذف و تعدیل تدریجی معافیت ها و برطرف موانع اخذ پوشش بیمه ای جهت نیل به فراگیری کامل و تعمیم و گسترش پوشش بیمه ای به آحاد جامعه است. در ضمنً گسست بین النسلی در حوزه منابع انسانی مدیریتی و کارشناس به خاطر بازنشستگی و عدم کادرسازی و تربیت مدیران و کارشناسان آینده و فقر نظری و یاس عملی حاکم بر سرمایه انسانی نیز از موارد حائز اهمیت است که باید کادرسازی و تربیت مدیران آینده و توجه به نیروهای جوان و زنان دارای تجربه و تحصیل و مهارت و ایجاد یک نظام شایسته سالار، دانش بنیان و یادگیرنده در حوزه سرمایه انسانی سازمان را در دستور کار قرار داده تا در آینده این چالش اساسی مرتفع شود.

اخبار گروه سایر رسانه ها صرفا بازنشر اخبار سایت ها و خبرگزاری هاست و سریال شهرزاد هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد.

بازگشت به صفحه رسانه ها