ساخت و سازها قنات ها را نابود کردند ، خطر ریزش و جابجایی خاک با خشکیدن قنات ها - سریال شهرزاد

به گزارش سریال شهرزاد، این روزها قنات های ری حال خوشی ندارند و خشک شدن آنها نفس بخش کشاورزی را به شماره انداخته و مسائل بسیاری برای اهالی به وجود آورده است. محمدرضا محمدی رئیس اداره امور فنی و زیربنایی جهاد کشاورزی شهرستان ری، معتقد است که ساخت وسازهای شهری حیات قنات ها را به مخاطره انداخته اند. در گفتگوی زیر محمدی به دلایل و آثار خشکیدن قنات ها پرداخته است.

سریال شهرزاد - رابعه تیموری:چه عواملی باعث خشک شدن قنات های ری شده اند؟

در سال های اخیر شاهد تغییرات اقلیمی گسترده ای بودیم که افزایش دما و کاهش بارندگی را در پی داشت. این عوامل طبیعی بر حیات قنات ها تاثیر گذاشته و باعث خشک شدن آنها شده است.

خواندنی های بیشتر را اینجادنبال کنید

فقط عوامل طبیعی این شرایط را به وجود آورده اند یا عوامل انسانی هم موثر هستند؟

اتفاقا انسان ها بیشتر از طبیعت در خشکاندن قنات ها مقصرند و بیشترین بخش خسارت واردشده به قنوات شهرستان ری حاصل عوامل انسانی است.

به نظر می رسد ساخت وسازها بیشترین نقش را در خشکاندن قنات ها داشته اند.

ساخت وسازها و اجرای طرح های توسعه فضای شهری در کاهش سطح نفوذ آب قنات ها تاثیر زیادی داشته است. کاهش سطح نفوذ آب قنات ها باعث کاهش و افت آب در محدوده آبده قنوات می گردد. ساخت خط 6 مترو و بزرگراه امام علی (ع) از جمله این طرح ها بودند که ساخت خط 6 مترو، آب قنات چشمه علی را کاهش داد و احداث بزرگراه امام علی (ع) آب قنات ظهیرآباد را به حداقل رساند.

علاوه بر ساخت وسازها و طرح های شهری، اجرای طرح شبکه جمع آوری فاضلاب شهری و آب های سطحی هم مانع بزرگی برای رسیدن آب به قنوات شده است. حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق در حریم قنوات و برداشت آب برای فضای سبز شهری از قنات ها هم آسیب های جبران ناپذیری به قنات ها وارد نموده اند.

خشکیدن قنات ها بر ناپایداری خاک و کاهش استحکام بناهای مسکونی اطراف قنات چه تاثیری دارد؟

رهاسازی گالری (مجرای زیرزمینی) قنات در زیر سازه های سنگین احتمال خطر ریزش و جابجایی خاک را افزایش می دهد.

در ساخت وسازها به حریم قنات ها چقدر توجه شده است؟

متاسفانه بر روی تعداد زیادی از قنات های ری ساخت وساز شده است مانند قنات امین آباد که تا میدان شهدا امتداد دارد. قنات تقی آباد که تا محدوده میدان خراسان کشیده شده است، قنات محمودآباد در محدوده جاده خاوران، قنات اندرمان در خانی آباد، قنات دانگه در محله 13 آبان که تا نازی آباد ادامه پیدا نموده است، قنات ده خیر نزدیک میدان شهر ری و کارخانه آرد ایران، قنات ظهیرآباد که به سمت افسریه می رود و قنات جوانمرد قصاب که به سمت علی آباد و نازی آباد می رود.

برای احیای قنات های ری برنامه ای دارید؟

بازسازی قنات ها در دستور کار جهاد کشاورزی ری قرار گرفته است و طی 3 سال گذشته بخشی از قنوات تقی آباد، قمی آباد، دانگه، قلعه شیخ، درسون آباد، قیصرآباد، محمودآباد، قلعه محمد علی خان، قلعه نو و نجم آباد بازسازی و بازسازی شده است.

مالکیت خصوصی قنات ها در حفظ و احیای این منابع آبی محدودیتی به وجود نمی آورد؟

با آغاز فعالیت تعاونی آب بران شهرستان ری و افزایش حمایت های معنوی و آگاهی بخشی کشاورزان توجه به حفظ و بازسازی قنوات قابل توجه بوده است. به طوری که بازسازی قنات علی آباد تهرانچی با همت مالکین صورت گرفته، ولی احیای قنات ها هزینه بر و سخت است و بدون حمایت دولت به نتیجه نمی رسد.

چند رشته قنات فعال در ری وجود دارد؟

در حال حاضر در شهرستان ری 32 رشته قنات دایر وجود دارد که دبی بعضی از آنها به 200 لیتر در ثانیه می رسد. قنات 4 هزارساله چشمه علی از شاخص ترین قنات های ری و حتی کشور است که سابقه و تاریخچه طولانی قنات های این شهرستان را نشان می دهد.